BESTUURLIJKE VERNIEUWING METAALUNIE

Koninklijke Metaalunie vernieuwt haar bestuurlijke structuur ingrijpend. Met een compacter bestuur, een slagvaardige Ledenraad en thematische commissies wil de vereniging wendbaarder worden en tegelijkertijd leden nauwer betrekken bij de koers. Vanaf 1 januari 2026 gaat de nieuwe structuur in.

De MKB-maakindustrie verandert in hoog tempo. Bedrijven hebben te maken met een toenemend aantal onderwerpen waar ze iets mee moeten: energietransitie, verduurzaming, arbeidsmarktkrapte en digitalisering. Om maar niet te spreken van allerlei nieuwe wet- en regelgeving die op hen afkomt. Ondernemers verwachten dan ook van hun brancheorganisatie dat die snel en daadkrachtig hierop reageert, leden informeert en ondersteunt en inspeelt op een snel veranderende realiteit. Voor Metaalunie betekent dit dat ook de bestuurlijke inrichting mee moet bewegen.

De bestaande structuur was niet meer toereikend. Een Bondsraad van 75 leden die slechts eenmaal per jaar bijeenkwam, heeft prima gefunctioneerd, maar is door een steeds sneller veranderende wereld om ons heen ingehaald door de tijd. Tegelijkertijd groeide de behoefte van leden om op een directere manier invloed uit te oefenen op beleid en belangenbehartiging. De Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) maakte bovendien een duidelijke functiescheiding noodzakelijk. Een werkgroep met de veelzeggende naam Daadkrachtige besluitvorming werkte daarom in 2024 een advies uit, dat eind dat jaar unaniem door de Raad van Bestuur werd omarmd. In februari 2025 volgde de formele goedkeuring door de Bondsraad. Het plan legt de basis voor een modernere, wendbare en ledenbetrokken vereniging.

Compacter bestuur
Het bestuur van Metaalunie wordt fors kleiner. Waar nu meer dan twintig leden zitting hebben, blijft er straks een team van zeven over: zes leden plus een voorzitter. Deze bestuursleden worden benoemd door de nieuwe Ledenraad, op voor- dracht van een benoemingsadviescommissie. Bij de samenstelling wordt bewust gekeken naar diversiteit: type bedrijf, regio, leeftijd, geslacht en vooral de omvang van het bedrijf. Twee bestuursleden vertegenwoordigen nadrukkelijk de kleinere mkb-bedrijven met minder dan 25 medewerkers. Het bestuur wordt met leden van de vereniging samengesteld op basis van een vooraf op te stellen profiel (met eventuele differentiatie naar thema’s per bestuurslid) en selectie van kandidaten door een benoemingscommissie die door de Leden- raad is ingesteld. Bestuurlijke kwaliteit is echter leidend boven representativiteit.

Voor alle bestuursleden geldt een maximale zittingsduur van drie termijnen van drie jaar. Het bestuur vergadert minimaal acht keer per jaar met de directie en is verantwoordelijk voor de strategische koers, het bewaken van de voortgang en het toezicht op beleid en financiën. Daarmee verschuift de rol van het bestuur van een groot overlegorgaan naar een compact en slagvaardig team dat koers zet en verantwoordelijkheid draagt.

Van Bondsraad naar Ledenraad
De Bondsraad wordt vervangen door een Ledenraad van 22 personen. Deze Ledenraad komt ten minste vier keer per jaar bijeen en heeft een breed samengesteld karakter. De negen voorzitters van de regiobesturen hebben automatisch een zetel, net als negen vertegenwoordigers van leden die door de regio’s worden aangewezen. Daarnaast leveren Jong Management en de drie naar ledenaantal gemeten grootste brancheorganisaties elk één of meer vertegenwoordigers. Zo ontstaat een evenwichtige afspiegeling van het ledenbestand. De Ledenraad beslist over de begroting, contributie, jaarrekening en benoemingen, stelt de strategische koers vast en houdt toezicht op de uitvoering. Tegelijkertijd fungeert de raad als klankbord voor het bestuur. Door vaker bijeen te komen en tijdig relevante informatie te ontvangen, kunnen de ledenraadsleden hun rol actiever en inhoudelijker invullen.

‹‹ De ledenraadsleden kunnen hun rol actiever en inhoudelijker invullen ››

Commissies met duidelijke taken
Naast bestuur en Ledenraad krijgen commissies een stevige positie in de nieuwe structuur.
Er komen drie vaste commissies:

• De financiële commissie;
• De benoemingsadviescommissie, die bestaat uit drie ledenraadsleden en bindende voordrachten doet voor nieuwe bestuursleden;
• De cao-commissie, met vertegenwoordigers van de negen districten en waar nodig aangevuld met experts.

Daarbovenop worden drie thematische commissies ingesteld, direct gekoppeld aan de strategische agenda: Duurzaam Ondernemen, Arbeidsmarkt & Onderwijs en Innovatie. Deze commissies bestaan uit leden met relevante kennis en ervaring, en brengen jaarlijks verslag uit aan het bestuur. Daarmee ontstaat een directe verbinding tussen de inhoudelijke expertise van de leden en de beleidskeuzes van de vereniging.
 

De drie belangrijkste veranderingen in één oogopslag:

1.    Compacter bestuur

• Van ruim twintig leden naar 7 (6 + voorzitter)
• Twee zetels voor ondernemers uit het kleine mkb (<25 medewerkers)
• Benoeming via benoemingsadviescommissie, maximale zittingstermijn 3x3 jaar
• Minimaal acht vergaderingen per jaar met de directie.

2.    Nieuwe Ledenraad

• Bondsraad (75 leden) maakt plaats voor Ledenraad (22 leden)
• Samenstelling: negen voorzitters regiobesturen, negen regionale vertegenwoordigers, één Jong Management, drie grootste branches
• Beslist over begroting, contributie, jaarrekening en benoemingen
• Houdt toezicht én fungeert als klankbord.

3.    Commissies op maat

• Drie vaste commissies: financieel, benoemingsadvies, cao.
• Drie thematische commissies: Duurzaam Ondernemen, Arbeidsmarkt & Onderwijs, Innovatie.
• Leden met kennis en ervaring, rapportage rechtstreeks aan het bestuur.
• Commissieverslagen toegankelijk voor districten en achterban.

Districten versterkt
De huidige negen regio’s blijven bestaan, maar hun rol wordt belangrijker. Zij vormen het hart van de ledenbetrokkenheid in de regio’s, organiseren bijeenkomsten en zorgen voor kennisdeling en ontmoeting. De regiomanager (voorheen regiosecretaris) speelt hierin een sleutelrol. Hij of zij verbindt leden met elkaar, met het hoofdkantoor én met landelijke commissies. Om deze rol goed te kunnen vervullen, krijgt de regiomanager extra ondersteuning vanuit het bureau.

‹‹ Metaalunie zet een grote stap richting een toekomstbestendige, vitale vereniging ››

 
Meer ledenparticipatie
Niet ieder lid wil of kan langdurig bestuurlijk actief zijn. Toch bestaat er veel behoefte om mee te denken over specifieke thema’s die bedrijven direct raken. Daarvoor komen tijdelijke thema- tische werkgroepen en communities. Deze groepen brengen ondernemers samen rond concrete vraagstukken, fysiek of online, en leveren inhoudelijke input voor beleid en belangenbehartiging. Daarnaast wordt de achterban breder betrokken door middel van enquêtes en digitale raadplegingen. Op die manier kan Metaalunie snel en gericht de mening van leden peilen en benutten. Zo ontstaat een flexibeler systeem van ledenparticipatie, waarbij betrokkenheid niet afhangt van een bestuurlijke functie, maar van inhoudelijke interesse en expertise.

Invoering en overgang
De overgang naar de nieuwe structuur vindt plaats op 1 januari 2026, nadat in 2025 de statuten zijn aangepast. Tot dat moment worden vacatures niet ingevuld. De eerste Ledenraad wordt samengesteld op voordracht van de regiobesturen, Metaalunie Jong Management en de drie, naar ledenaantal gemeten, grootste brancheorganisaties. Daarna doet de benoemingsadviescommissie een bindende voordracht voor het nieuwe bestuur. Tot de feitelijke invoering blijft het huidige Dagelijks Bestuur verantwoordelijk voor de lopende zaken.

Klaar voor de toekomst
Met deze bestuurlijke vernieuwing zet Metaalunie een grote stap richting een toekomstbestendige, vitale vereniging. De organisatie wordt compacter en slagvaardiger, zonder de brede vertegenwoordiging van leden uit het oog te verliezen. Besluitvorming wordt sneller, commissies leveren inhoudelijke verdieping en regio's krijgen een sterkere rol in het verbinden van leden. Bovendien ontstaat er meer ruimte voor directe ledenparticipatie op thema’s die er voor bedrijven echt toe doen. Zo blijft Metaalunie ook in de komende jaren de krachtige en wendbare belangenbehartiger die ondernemers in de metaaltechniek nodig hebben.