Vaak is te horen: de metaalindustrie is niet sexy. De jeugd wil niet werken in de metaal. Dat geldt niet voor de broers Lucas en Jan de Jongh van de gelijknamige metaalbedrijven in Strijen en Mijnsheerenland (Zuid-Holland). Ze zitten vol ambities en genieten van hun vak. ‘Alleen samen in één bedrijf is een minder goed plan’, zeggen ze lachend.

Lucas (23) en Jan (20) de Jongh hebben een soort lat-relatie; living apart together. Ze wonen nog thuis maar hun bedrijven staan op twee plekken in de Hoeksche Waard. Jan de Jongh en zijn vader Bert runnen de vestiging in Strijen. Bert de Jongh heeft er ook nog een dealerschap in plantsystemen bij en is onder meer dealer van Ferrari plantmachines. Op termijn is het de bedoeling dat hij zich terugtrekt uit het metaalbedrijf en alleen het dealerschap nog gaat doen. De Jongh Machines uit Strijen profileert zich als ‘specialist in het produceren, leveren en aanpassen van machines’. Denk daarbij aan (plaat)lasersnijden, machine- en constructiebouw. Er werken 13 mensen en het is daarmee wat groter dan De Jongh Metaal, het bedrijf van broer Lucas in Mijnsheerenland. Daar zijn drie mensen actief. Oprichter Bert de Jongh is van huis uit agrariër en dat merk je nog steeds aan de klantenkring van beide bedrijven: veel agrarische/food ondernemers. Jan de Jongh: ‘Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van machines voor de landbouw. Maar we maken ook al jaren producten voor Fokker. En in beide bedrijven maken we metalen halffabricaten voor veel sectoren.’

Tandwiel
We ontmoeten de broers in de vestiging van Lucas de Jongh in Mijnsheerenland. Vader Bert verontschuldigt zich op het laatste moment. Hij is op weg naar Duitsland naar een klant met een technisch mankement. Zo gaat dat in kleine familiebedrijven… Op een verlaten landweg onder de rook van Rotterdam in Mijnsheerenland, te midden van kale, net geoogste landbouwgronden, staat aan de kant van de weg een groot tandwiel met de letter W erin. Het refereert aan het recente verleden. Eigenlijk moet het een tandwiel met de letter J worden. Recentelijk heeft Lucas namelijk het oude bedrijf van constructiebedrijf De Wilde (W) overgenomen. Nu heet het De Jongh Metaal (J). Hier doen ze alles van ontwerp tot het uitvoeren en plaatsen van grote en kleine staalconstructies. Wie aankomt waant zich in een soort James Bond film. Op het terrein veel containers en een oud-ogende loods. Het is typisch zo’n locatie, beetje afgelegen en troosteloos, waar binnen van alles gebeurt dat je niet verwacht. Wie binnenkomt ziet een futuristisch ogende machine met groene leds; een buislasersnijder Adige LT8 Fiber. Het paradepaardje van De Jongh Metaal. Een opstelling van in totaal 25 meter. De nieuwigheid spat ervan af en detoneert met de rest van de productiehal waar we ook nog Kaltenbachs en klassieke VDF-machines kunnen vinden.

‹‹ Er kunnen metalen buizen
van twaalf meter
in de machine ››

Belachelijk groot
Lucas de Jongh: ‘Van deze buislasersnijder staan er misschien maar vier in Nederland. Veel lasersnijders komen niet verder dan zes meter invoer en drie meter uitvoer. Dit is echt een belachelijk grote machine.’ Wat de Adige vooral bijzonder maakt is de lengtes waarmee wordt gewerkt. Er kunnen metalen buizen van twaalf meter in de machine, die effectief tot 8,5 meter profielen en buizen kan bewerken. De laserkop blijft op zijn plaats in het productieproces en de buizen draaien zodat er verspaand kan worden. Het gaat in een afgesloten machine in razend tempo. Wie in de machines loopt, waant zich in een soort ruimtestation. Lucas: ‘We kunnen met deze machine zowel met stikstof als zuurstof snijden. Voor dikkere materialen gebruiken we zuurstof, is het dunwandig dan volstaat vaak stikstof. Mooie van deze machine is dat zij heel schoon werkt en dat je weinig bramen hebt en dus weinig nabewerking.’ Lucas pakt er een stalen profiel erbij. ‘Kijk, dit kan deze machine ook. H- en T-profielen bewerken. Hele complexe staalvormen met laser uitsnijden. Ook flinke diktes.’

Lasrobot
Bij De Jongh Metaal werken ze vooral aan metalen constructiewerken. Lucas: ‘Maar we doen ook machinebouw.’ Achterin de hal staat een lasrobot. ‘We hebben een robot met vier werktafels en feitelijk kunnen we met één robot in één behandeling vier machines bouwen. Toch hoop ik dat de lasersnijder uiteindelijk mijn hoofdactiviteit zal worden. Deze machine kan drie mensen vervangen. Bij het klassieke buizen snijden heb je toch veel handelingen nodig. Deze machine kan tot 240 mm rond en tot 200 mm vierkante buizen verspanen.’ Op 3 november was de opening van het overgenomen bedrijf in Mijnsheerenland en kon de lasersnijder worden bewonderd. In Strijen zijn ze van het gas af en zorgen een houtkachel en zonnepanelen voor energie. Ook Mijnsheerenland is gasloos. Jan: ‘Daarom hadden we ook niet zo veel problemen met de energieprijs vorig jaar. De grondstofprijzen waren wel even goed hoog. Maar gelukkig zijn die weer gezakt.’

Geen huwelijk
Jan: ‘Wat we allebei proberen, is om zo efficiënt mogelijk te werken. Met zo min mogelijk personeel een machine bouwen of verspanen. Ook als het complexe zaken betreft.’ Wat de broers ook delen is het assortiment metalen dat ze bewerken: staal, aluminium, RVS… De broers ademen als het ware metaal, iets wat ze duidelijk van huis uit mee hebben gekregen. Snappen hun vrienden wat het betekent om een eigen bedrijf te hebben in de metaal? Lucas: ‘Ik weet niet wat ze precies denken, maar het klopt wel dat het vak niet leeft bij de jeugd. Ze denken dat het vooral vies werk is, terwijl dat al lang niet meer zo is. Je ziet het ook op de arbeidsmarkt, het is echt heel moeilijk om aan personeel te komen.’

Zelf zijn ze vol ambities en geloven ze in een groeimarkt. Jan: ‘Metalen constructies zullen er altijd blijven.’ Zowel Jan als Lucas hebben hetzelfde verzorgingsgebied (een straal van honderd kilometer rondom de Hoeksche Waard) en soms ook dezelfde klanten. Jan: ‘We sluiten naadloos op elkaar aan. We kunnen met verschillende bewerkingsmachines samen alles voor een klant doen. We spelen elkaar de bal toe. Ik doe bijvoorbeeld alleen plaatlasersnijden. Lucas doet alleen buislasersnijden.’ Roept toch de vraag op waarom er nog steeds sprake is van een latrelatie. Een huwelijk lijkt logischer. Lucas: ‘Ik denk niet dat dat een goed plan is. We zijn echt anders als broers. Hebben andere ideeën over business en door het te scheiden kunnen we allebei ons eigen gang gaan.’ Jan knikt instemmend. Het kerstdiner
is vermoedelijk leuker als ze allebei hun eigen broek ophouden.